بهره‌گیری از روش‌های خلاق برای جذب کودکان و نوجوانان به کتابخانه‌ها

در دوره آموزش پیشرفته مهارت قصه‌گویی مطرح شد:

مصطفی رحماندوست در دوره قصه‌گویی پیشرفته خطاب به کتابداران بخش کودک کتابخانه‌های عمومی گفت: کتابدار می‌تواند با استفاده از روش‌های خلاقانه، بچه‌ها را به کتابخانه جذب کند. از بازی‌ها و روش‌هایی استفاده کند که کودک با میل و رغبت، سایر سرگرمی‌ها را رها کرده و قدم به کتابخانه بگذارد.

به گزارش روابط عمومی نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور، مصطفی رحماندوست در این جلسه با اشاره به نقش اساسی قصه‌گو در نقل قصه خلاقانه گفت: قصه‌گویی خلاق در هر لحظه، نیاز به ابتکار عمل و نوآوری دارد، بنابراین نقل قصه خلاق، بدون حضور قصه‌گوی خلاق ممکن نیست. قصه‌گو تا زمانی که به خلاقیت درون خود پی نبرده است، نمی‌تواند قصه خلاق تعریف کند. 

مدرس دوره آموزش پیشرفته مهارت قصه‌گویی با بیان این مطلب که "خلاقیت در همه افراد وجود دارد" به مشارکت کتابداران در بخش کارگاهی این جلسه و ظهور و بروز خلاقیت آنان پرداخت و گفت: در تمرینات بخش کارگاهی به همه شما ثابت شد که خلاق هستید. تخیل خود را تجسم بخشیدید و به نوآوری رسیدید. 

خالق "زیباتر از بهار"، یکی از بزرگ‌ترین نتایج بهره‌مندی از خلاقیت را "حل مسئله" دانست و افزود: خلاق، فردی است که رفتار خلاقانه داشته باشد؛ رفتار خلاقانه، ریشه در نگاه خلاقانه دارد؛ نگاه خلاق، حاصل بهره‌گیری از قدرت تخیل است و فردی که از قدرت تخیل خود به خوبی استفاده می‌کند در نهایت قادر به حل مسائل پیش‌رو می‌شود.    

وی در اشاره به روش‌های جذب مخاطب توسط طرح‌های نوآورانه اظهار کرد: خلاقیت، برهم زدن و شکستن عادت است؛ به همین سبب ممکن است گاهی با مقامت روبرو شود و شکست بخورد. هر خلاقیتی که شکست می‌خورد، برای پیشروی به خلاقیتی جدید نیاز دارد. مثلا در قصه‌گویی خلاق برای کودکان و نوجوانان، ممکن است به دلیل بروز مسائل مختلف از خط اصلی داستان فاصله بگیرید و نتوانید در تمامی مراحل، هدف نهایی را دنبال کنید. در این مرحله لازم است با طرح ایده‌ای نو، مخاطب را به مسیر اصلی قصه هدایت کنید.

شاعر "ترانه‌های نوازش" تصریح کرد: مشارکت در طرح‌های نوآورانه دیگران و تقلید از آن، مرحله‌ای دیگر از خلاقیت است. در هم‌آمیختن دو چیز متفاوت و ساختن یک چیز جدید، خلاقیت است. هر 
چه عناصر تشکیل دهنده اولیه نسبت به یکدیگر تفاوت بیشتری داشته باشند، نتیجه خلاقانه‌تر خواهد بود.

این شاعر و نویسنده کودک و نوجوان، خلاقیت را زیباترین و شگفت انگیز‌ترین پدیده هستی دانست و ضمن اشاره به صفت "خالق" به عنوان یکی از صفات خداوند افزود: اصل خلاقیت، پیشروی است. سؤالات متعدد و پرسیدن مکرر "چرا؟" باعث می‌شود که ذهن، ایده‌های جدید تولید کند.

رحماندوست درباره اصول خلاقیت گفت: نگاه و رفتار خلاق از اصول خلاقیت است که شامل دیدن دنیا از زوایای دیگر می‌باشد. روش نگاه متفاوت به اتفاقات و پدیدیه‌های معمولی و روزمره این است که به جزئیات دقت زیادی کنیم و یا اینکه اصلا به جزئیات توجه نکنیم و همه ‌چیز را کلی ببینیم.

وی افزود: نگاه خلاقانه، نگاهی پرخیال و زیبایی دوست است. افراد صاحب نگاه خلاقانه، چیزی را بدون چون و چرا نمی‌پذیرند و جستجوگر هستند.

مدرس این کارگاه در توضیح رفتار خلاقانه گفت: این رفتار شامل ریسک‌ پذیری و اعتماد به ‌نفس است. فرد خلاق، شوخ ‌طبع است و ابراز عقیده می‌کند. مستقل می‌اندیشد و منعطف عمل می‌کند. چنین فردی به پیچیدگی‌ها علاقمند است.

نویسنده "دوستی شیرین است" در اشاره به برنامه‌های نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور در جهت گسترش فعالیت‌های خود افزود: نقش کتابداران نسبت به گذشته با تفاوت زیادی روبرو است. کتابدار می‌تواند با استفاده از روش‌های خلاقانه، بچه‌ها را به کتابخانه جذب کند. از بازی‌ها و روش‌هایی استفاده کند که کودک با میل و رغبت، سایر سرگرمی‌ها را رها کرده و قدم به کتابخانه بگذارد.

وی با اشاره به این مطلب که"هر یک از افراد در زندگی، افسانه ای شخصی دارند" خطاب به کتابداران افزود: به تعداد آدم‌ها، ایده وجود دارد. باید آن ایده‌ها را با روش‌هایی نو و جذاب از درون مخاطب کودک و نوجوان بیرون بکشید. سعی کنید برای مخاطبین کتابخانه‌ها، افسانه شخصی بسازید. باید خیالمان را به کار بگیرم و رفتار و ابتکاری به خرج دهیم تا کودکان و نوجوانان بیشتری به مطالعه جذب شوند.

خالق اثر "صدای ساز می‌آید" با بیان این مطلب که "در قصه‌گویی خلاق نمی‌توان به سراغ روش‌های از پیش تعیین شده رفت و در هر نوبت باید بر اساس شرایط، تصیم گرفت" به روش‌های رشد خلاقیت اشاره کرد و گفت: "کنار زدن عادت‌ها"، ایجاد بارش ذهنی"، "شک کردن و پرسیدن چرا"، "مطالعه کتاب‌های مختلف"، "قصه‌گویی خلاق برای افراد متفاوت"، شنیدن موسیقی" و... از روش‌های موثر رشد خلاقیت در افراد است.

گفتنی است این کارگاه، 28 اردیبهشت ماه 1394 در دو نوبت صبح و عصر در کتابخانه ارغوان برگزار شد. در نوبت صبح، کارگاه پرورش خلاقیت کتابداران بخش کودک تشکیل شد و خلاقیت و ابزار و روش‌های رشد آن از موضوعات مطرح شده  در نوبت عصر بود.

منبع : سایت iranpl.ir